Ukraine - Mỹ đạt được khung thỏa thuận về khoáng sản

Truyền thông phương Tây dẫn lời giới chức Ukraine tiết lộ nước này và Mỹ đã thống nhất bộ khung cho thỏa thuận về khoáng sản, loại bỏ "mọi điều khoản" bất hợp lý với Kiev.

AFP ngày 25/2 dẫn tiết lộ từ quan chức cấp cao Ukraine rằng Kiev và Washington đã đạt được thỏa thuận về khai thác khoáng sản. Giới chức hai nước đang hoàn thiện chi tiết thỏa thuận và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky dự kiến đến Washington ký kết văn kiện này vào ngày 28/2.

Khung thỏa thuận quy định Mỹ và Ukraine sẽ cùng khai thác nguồn khoáng sản tại Ukraine, doanh thu sẽ được chuyển vào một quỹ đầu tư hoàn toàn mới "do Ukraine và Mỹ cùng quản lý".

Theo Financial Times, phiên bản cuối cùng của dự thảo vào ngày 24/2 cho thấy Ukraine đóng góp vào quỹ này 50% doanh thu từ thương mại hóa các tài nguyên khoáng sản thuộc sở hữu nhà nước trong tương lai, bao gồm dầu khí và các hoạt động hậu cần liên quan. Quỹ này sẽ đầu tư vào các dự án tại Ukraine.

Thỏa thuận không bao gồm các tài nguyên khoáng sản đã đóng góp vào ngân sách chính phủ Ukraine, đồng nghĩa các hoạt động hiện tại của Naftogaz và Ukrnafta, hai nhà sản xuất dầu khí lớn nhất Ukraine, sẽ không bị ảnh hưởng. Các chi tiết quan trọng như tỷ lệ sở hữu của Mỹ trong quỹ và các điều khoản về "đồng sở hữu" vẫn cần được đàm phán trong các thỏa thuận tiếp nối.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: AFP

CNN dẫn nguồn tin quan chức Ukraine cho biết thỏa thuận khoáng sản được thông qua sau khi "mọi điều khoản không thể chấp nhận đều bị loại bỏ, văn bản hiện tại nêu rõ hơn cách thỏa thuận này sẽ đóng góp vào an ninh và hòa bình của Ukraine".

Quan chức Ukraine nói với Financial Times rằng Mỹ đã từ bỏ yêu cầu hưởng 500 tỷ USD từ nguồn thu tiềm năng khai thác tài nguyên. Dù dự thảo không có cam kết an ninh rõ ràng, các quan chức Ukraine khẳng định họ đã đàm phán được các điều khoản có lợi hơn nhiều và xem thỏa thuận này như một cách mở rộng quan hệ với Mỹ để củng cố triển vọng của Ukraine sau ba năm chiến sự.

"Có một điều khoản khái quát rằng Mỹ sẽ đầu tư vào một đất nước Ukraine giữ vững chủ quyền, ổn định và thịnh vượng, rằng Mỹ sẽ hướng đến hòa bình lâu dài và Mỹ ủng hộ các nỗ lực bảo đảm an ninh cho Ukraine", nguồn tin cho biết.

Tổng thống Mỹ và Ukraine có thể thảo luận trực tiếp về các đảm bảo an ninh.

Công trường khai thác ilmenit của công ty Velta ở Kirovohrad, miền trung Ukraine, hôm 12/2. Ảnh: AP

Các quan chức Ukraine cho biết thỏa thuận đã được bộ trưởng tư pháp, kinh tế và ngoại giao nước này thông qua. "Đây sẽ là cơ hội để Tổng thống thảo luận về bức tranh tổng thể. Và sau đó, chúng tôi có thể tính đến các bước tiếp theo", một quan chức Ukraine cho biết.

Thanh Danh (Theo AFP, Reuters, CNN, FT)