Khoảnh khắc hoang dã lay động thế giới: Những bức ảnh thiên nhiên xuất sắc nhất 2025

Những bức ảnh thiên nhiên hoang dã xuất sắc nhất năm 2025 vừa được công bố. Cuộc thi vinh danh vẻ đẹp, sự khốc liệt và đa dạng của thế giới tự nhiên qua ống kính của các nhiếp ảnh gia trên toàn cầu.

Năm nay, giải Wildlife Photographer of the Year 2025 thuộc về nhiếp ảnh gia Wim van den Heever với tác phẩm "Ghost Town Visitor", ghi lại hình ảnh một con linh cẩu nâu lang thang giữa tàn tích của thị trấn khai thác kim cương bị bỏ hoang giữa sa mạc Namib (Namibia). Trong khung cảnh đổ nát, ánh sáng dịu chiếu lên bộ lông xám nâu khiến linh cẩu hiện ra như bóng ma, biểu tượng cho sự kiên cường của tự nhiên giữa nơi từng bị con người chiếm lĩnh.

Bộ sưu tập ảnh đoạt giải năm nay tiếp tục mang đến những góc nhìn vừa ngoạn mục, vừa suy ngẫm về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, từ những thí nghiệm khoa học tái sinh động vật quý hiếm đến khoảnh khắc sinh tồn của những loài nhỏ bé nhất hành tinh.

Cuộc thi Wildlife Photographer of the Year được tổ chức lần đầu vào năm 1965 bởi tạp chí BBC Wildlife Magazine, sau đó do Bảo tàng Lịch sử tự nhiên London (Natural History Museum) tiếp nhận và phát triển. Từ vài trăm bức ảnh ban đầu, đến nay cuộc thi đã thu hút hơn 50.000 tác phẩm dự thi mỗi năm từ hơn 90 quốc gia.

Mục tiêu của giải thưởng không chỉ là tôn vinh nghệ thuật nhiếp ảnh thiên nhiên, mà còn nhằm nâng cao nhận thức về bảo tồn đa dạng sinh học, khuyến khích công chúng nhìn lại mối quan hệ giữa con người và thế giới tự nhiên.

Các hạng mục tranh giải rất phong phú, từ chân dung động vật, hành vi sinh học, môi trường sống, sinh vật biển, côn trùng, thực vật và nấm, cho đến ảnh báo chí khoa học phản ánh các vấn đề môi trường toàn cầu.

Ban giám khảo gồm những nhiếp ảnh gia, nhà sinh học và chuyên gia bảo tồn hàng đầu thế giới, đánh giá tác phẩm không chỉ ở giá trị thẩm mỹ, mà còn ở tính chân thực, ý nghĩa khoa học và thông điệp nhân văn.

Theo ban tổ chức, các tác phẩm đoạt giải năm nay "cho thấy khả năng kể chuyện phi thường của hình ảnh, nơi khoa học, nghệ thuật và cảm xúc hòa làm một, giúp công chúng hiểu sâu hơn về vẻ đẹp cũng như sự mong manh của hành tinh mà chúng ta đang chung sống. 

Ảnh báo chí xuất sắc nhất thuộc về Jon A. Juárez, ghi lại hành trình của các nhà khoa học trong dự án BioRescue, nỗ lực cứu tê giác trắng phương Bắc khỏi tuyệt chủng bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm. 

Bức ảnh cho thấy một bào thai tê giác trắng không thể sống sót vì nhiễm trùng, nhưng đánh dấu bước ngoặt khoa học khi lần đầu tiên cấy thành công phôi tê giác vào cá thể mẹ thay thế. Thành tựu này mở ra hy vọng hồi sinh loài tê giác chỉ còn lại hai cá thể trên thế giới.

Giải Hành vi của lưỡng cư và bò sát thuộc về Quentin Martinez, người bắt trọn khoảnh khắc hàng trăm chú ếch vàng tụ tập trên núi Kaw (Guiana thuộc Pháp) trong mùa sinh sản chỉ kéo dài vài giờ sau cơn mưa lớn.

Bức ảnh đoạt giải hạng mục Động vật không xương sống ghi lại cận cảnh một con sâu bướm lá bạch đàn được chiếu sáng từ phía sau, nổi bật với phần đầu trông như đội một "tòa tháp pha lê" trong suốt, bao quanh bởi lớp lông mảnh.

Nhiếp ảnh gia Georgina Steytler cho biết cấu trúc kỳ lạ này thực chất là chuỗi các "mũ đầu" (nang đầu) mà sâu bướm giữ lại sau mỗi lần lột xác. Qua thời gian, chúng chồng lên nhau thành một "tòa tháp" nhỏ, một đặc điểm hiếm thấy trong tự nhiên. Các nhà sinh học cho rằng chiếc "mũ bảo vệ" đặc biệt này có thể giúp sâu bướm đánh lạc hướng hoặc cản trở những loài săn mồi tấn công từ phía trên.

Hình ảnh này vừa cho thấy vẻ đẹp siêu thực của thế giới côn trùng, vừa gợi nhắc rằng những cơ chế tiến hóa tinh vi nhất đôi khi lại đến từ những sinh vật nhỏ bé nhất.

Giữa màn đêm vùng cực của miền bắc Na Uy, nhiếp ảnh gia Audun Rikardsen đã ghi lại khoảnh khắc ấn tượng: hàng chục con mòng biển chen chúc trên mặt nước, bay lượn hỗn loạn quanh một tàu đánh cá Đại Tây Dương, nơi hàng nghìn con cá trích mắc trong lưới đang trở thành "bữa tiệc thịnh soạn" cho những vị khách không mời.

Bức ảnh "The Feast" (Bữa tiệc) đoạt giải hạng mục "Bức tranh lớn hơn" cho thấy sự giao thoa giữa thiên nhiên và con người trong không gian khắc nghiệt của đại dương vùng cực. Những con mòng biển đã học cách theo dõi âm thanh và ánh sáng của tàu cá để tìm nguồn thức ăn, tạo nên một chu kỳ sinh tồn mới gắn liền với hoạt động khai thác của con người.

Tuy nhiên Rikardsen không chỉ muốn kể một câu chuyện đẹp. Thông qua tác phẩm, ông muốn cảnh báo về xung đột ngày càng tăng giữa chim biển và ngành đánh bắt cá thương mại. Mỗi năm hàng nghìn con chim bị chết đuối do mắc vào lưới vây. Nhiều nhóm nghiên cứu và ngư dân hiện đang thử nghiệm giải pháp thả lưới nhanh hơn hoặc thay đổi thiết kế lưới, giúp hạn chế tai nạn đáng tiếc này.

Bức ảnh không chỉ gây ấn tượng bởi kỹ thuật ánh sáng tinh tế trong đêm tối vùng cực, mà còn mang thông điệp mạnh mẽ về mối quan hệ mong manh giữa sinh tồn của các loài hoang dã và hoạt động của con người.

Giành giải thưởng "Cây cối và Nấm" là bức ảnh Deadly Allure (Sức hấp dẫn chết chóc) của nhiếp ảnh gia Chien Lee.

Bức ảnh "Deadly Allure" được chụp dưới ánh đèn tia cực tím (UV), hé lộ những hoa văn xanh lam và hồng tím rực rỡ trên phần miệng của chiếc bẫy. Những hoa văn này không thể nhìn thấy bằng mắt thường của con người, nhưng lại tỏa sáng trong tầm nhìn của côn trùng, giúp dẫn dụ chúng đến gần khu vực chứa mật, và rồi trượt xuống "bẫy tử thần" bên dưới.

Giữa lòng đại dương tĩnh lặng ngoài khơi Monterey, California, nhiếp ảnh gia Ralph Pace đã bắt được khoảnh khắc vừa mong manh, vừa kỳ diệu: một phôi cá mập Swell (Cephaloscyllium ventriosum) đang lớn dần bên trong chiếc vỏ trứng trong suốt, được ánh sáng chiếu ngược làm nổi bật như một viên ngọc phát sáng giữa biển sâu.

Bức ảnh có tên "Ví sinh tồn", bởi hình dáng chiếc vỏ trứng gợi nhớ đến một chiếc túi nhỏ, không chỉ đẹp ở kỹ thuật ánh sáng và bố cục, mà còn chứa đựng thông điệp sinh thái sâu sắc. Cá mập Swell là loài hiền lành, thường sống ở những vùng biển lạnh, và phụ thuộc hoàn toàn vào những khu rừng tảo bẹ để đẻ trứng, ẩn náu và sinh trưởng.

Giữa khung cảnh hoang dã của Vườn quốc gia Serengeti (Tanzania), nhiếp ảnh gia Dennis Stogsdill ghi lại khoảnh khắc hiếm thấy: một con linh miêu tai đen (caracal) vừa hạ gục một chú hồng hạc non, bộ lông rực hồng của con mồi nổi bật giữa nền đất khô nâu đặc trưng của thảo nguyên châu Phi.

Bức ảnh gây ấn tượng mạnh bởi sự tương phản giữa vẻ đẹp mong manh và bản năng sinh tồn tàn khốc đã mang về cho Stogsdill chiến thắng ở hạng mục Động vật có vú trong cuộc thi Nhiếp ảnh gia Động vật hoang dã của năm.

Linh miêu tai đen vốn là loài săn mồi cực kỳ linh hoạt, có thể bật cao tới 3m để tóm gọn những con chim đang bay. Thức ăn của chúng thường bao gồm chuột, thỏ rừng, chim nhỏ và thỉnh thoảng là linh dương con. Tuy nhiên rất hiếm khi ghi nhận việc linh miêu săn hồng hạc, khiến khoảnh khắc trong bức ảnh càng trở nên đặc biệt.

Dennis Stogsdill chia sẻ, ông đã mất nhiều giờ quan sát từ xa trước khi chứng kiến màn săn mồi chớp nhoáng này. "Tôi hiểu rằng đây là thiên nhiên thuần khiết nhất, nơi cái đẹp và sự khốc liệt cùng tồn tại", ông nói.

Bức ảnh không chỉ là minh chứng cho kỹ năng đi săn đáng kinh ngạc của loài mèo hoang này, mà còn là lời nhắc về sự cân bằng mong manh trong thế giới tự nhiên, nơi mỗi sinh vật, dù là kẻ đi săn hay con mồi, đều góp phần vào nhịp sống hoang dã của hành tinh.