Gen Z học công nghệ qua TikTok: Xu hướng hay trào lưu nửa mùa?

Trong vài năm trở lại đây, mạng xã hội đã trở thành công cụ không thể thiếu trong việc tiếp cận và học hỏi kiến thức, đặc biệt là lĩnh vực công nghệ.

Học công nghệ qua video ngắn: Xu hướng học tập mới của người trẻ

TikTok, YouTube, và Instagram Reels đang bùng nổ với hàng loạt nội dung liên quan đến công nghệ, từ lập trình, trí tuệ nhân tạo (AI), thiết kế đồ họa, in 3D đến những phần mềm miễn phí hỗ trợ công việc và học tập.

Nhiều kênh trên các nền tảng như TikTok, YouTube hay Instagram lựa chọn cách truyền tải kiến thức bằng video ngắn, thường chỉ kéo dài từ 15 đến 60 giây. Nội dung tập trung vào việc giới thiệu các công cụ công nghệ như ChatGPT, Canva hay AutoGPT.

Video ngắn, trực quan và dễ hiểu giúp loại bỏ cảm giác “quá tải” thường gặp khi học công nghệ theo cách truyền thống. Việc tiếp thu kiến thức trở nên nhẹ nhàng hơn, phù hợp với nhịp sống nhanh và thói quen tiêu thụ nội dung ngắn của giới trẻ. Không cần nền tảng chuyên môn sâu, bất kỳ ai cũng có thể bắt đầu từ con số 0.

Đặc biệt, mạng xã hội tạo ra một môi trường học tập linh hoạt - nơi người học có thể chủ động chọn lọc nội dung theo nhu cầu cá nhân, học mọi lúc mọi nơi, và dễ dàng cập nhật xu hướng mới. Chính sự tiện lợi này đã giúp việc học công nghệ trở nên phổ biến, bền vững và gần gũi hơn bao giờ hết.

Khi kiến thức công nghệ bị rút gọn quá mức

Dù mang lại sự tiện lợi và hấp dẫn, việc học công nghệ qua mạng xã hội cũng đặt dấu hỏi về tính hiệu quả lâu dài và khả năng tiếp thu kiến thức sâu rộng của người học.

Một trong những vấn đề lớn nhất là tính rút gọn quá mức. Nhiều video chỉ kéo dài vài chục giây buộc người sáng tạo nội dung phải đơn giản hóa kiến thức, dễ dẫn đến thiếu chiều sâu hoặc gây hiểu nhầm.

Bên cạnh đó, không phải nội dung nào cũng chính xác hoặc đáng tin cậy. Việc ai cũng có thể chia sẻ kiến thức khiến chất lượng thông tin trở nên khó kiểm soát. Người học dễ bị cuốn theo những trào lưu mang tính “thử cho vui” thay vì thực sự hiểu và ứng dụng được kiến thức một cách bài bản.

Ngoài ra, thiếu hệ thống và lộ trình rõ ràng cũng là điểm trừ của cách học này. Người học thường tiếp nhận kiến thức rời rạc, không theo thứ tự, dẫn đến lỗ hổng trong hiểu biết, đặc biệt với những kỹ năng phức tạp như lập trình hay vận hành công cụ AI.

Vì vậy mạng xã hội nên được xem là một công cụ hỗ trợ thay vì là nguồn học chính, và người học cần biết cách chọn lọc nội dung, kết hợp với các tài liệu chuyên sâu để đạt hiệu quả lâu dài.

Hãy học một cách thông minh

Để biến kiến thức thành kỹ năng bền vững, mạng xã hội nên được xem là điểm khởi đầu, nơi khơi gợi sự tò mò, chứ không thể thay thế hoàn toàn cho quá trình học tập bài bản, có hệ thống.

Người học thông minh là người biết kết hợp giữa tốc độ của mạng xã hội và chiều sâu của sách vở, khóa học chính thống. Chỉ khi đó công nghệ mới thực sự trở thành công cụ giúp thế hệ trẻ làm chủ tương lai, chứ không chỉ là một trào lưu lướt qua trên màn hình điện thoại.

ThS Võ Ngọc Nhơn - phó giám đốc trung tâm tuyển sinh Trường đại học Công nghệ TP.HCM - từng chia sẻ với Tuổi Trẻ: "Nguyên tắc quan trọng là luôn kiểm chứng thông tin qua nguồn đáng tin cậy, qua các công cụ xác minh như Google Scholar, ResearchGate… hoặc tham khảo ý kiến từ chuyên gia, thầy cô giáo.

Dù mạng xã hội mang đến nguồn thông tin phong phú và dễ tiếp cận, nhưng nếu không cẩn trọng, người học có thể trở thành nạn nhân của tin giả".

Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm tra và xác minh thông tin khi học tập qua mạng xã hội, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ.