Đột phá: Biến thận nhóm máu A thành nhóm máu O, có thể ghép cho bất kỳ ai

Công trình do nhóm nghiên cứu tại Đại học British Columbia (Canada) thực hiện, được công bố trên tạp chí Nature Biomedical Engineering. Kết quả cho thấy việc "thay nhóm máu" cho nội tạng có thể giúp mở rộng đáng kể nguồn tạng hiến, giảm thời gian chờ đợi và nguy cơ tử vong cho bệnh nhân suy thận.

Thay đổi từ "bên trong" quả thận

Nhóm máu là yếu tố then chốt quyết định khả năng tương thích trong cấy ghép. Người có nhóm máu O chiếm hơn một nửa số bệnh nhân đang chờ ghép thận chỉ có thể nhận tạng từ người hiến cùng nhóm. Trong khi đó thận nhóm O lại có thể dùng cho bất kỳ bệnh nhân nào, khiến nhóm này luôn khan hiếm.

Trước đây, các ca ghép khác nhóm máu thường cần nhiều ngày điều trị ức chế miễn dịch cường độ cao để ngăn cơ thể đào thải tạng lạ. Tuy nhiên phương pháp mới của các nhà khoa học Canada tác động trực tiếp lên cơ quan hiến tặng, thay vì can thiệp vào hệ miễn dịch của người nhận.

Bằng cách sử dụng enzyme đặc biệt có khả năng loại bỏ các kháng nguyên A và B trên bề mặt tế bào mạch máu trong thận, nhóm nghiên cứu đã "rửa sạch" dấu hiệu nhận dạng nhóm máu của cơ quan này. Kết quả là quả thận mang nhóm máu O - nhóm máu "phổ thông" có thể hiến cho bất kỳ ai.

Kết quả thử nghiệm đầu tiên đầy hứa hẹn

Theo Reuters, trong thử nghiệm đầu tiên trên người, các nhà khoa học đã ghép quả thận đã được chuyển đổi nhóm máu vào một người hiến não chết để quan sát phản ứng miễn dịch trong điều kiện gần với cơ thể sống.

Hai ngày đầu sau khi ghép, quả thận hoạt động bình thường và không xuất hiện phản ứng đào thải nhanh, hiện tượng có thể phá hủy tạng không tương thích chỉ sau vài phút.

Đến ngày thứ ba, nhóm ghi nhận một phản ứng miễn dịch nhẹ, nhưng mức độ tổn thương thấp hơn nhiều so với các ca ghép khác nhóm máu thông thường. Đáng chú ý, có dấu hiệu cho thấy cơ thể người nhận bắt đầu thích nghi và dung nạp với cơ quan mới.

"Đây là lần đầu tiên chúng tôi thấy điều này diễn ra trong mô hình người", tiến sĩ Stephen Withers, đồng trưởng nhóm phát triển enzyme, chia sẻ. "Thí nghiệm mang lại hiểu biết quý giá để chúng tôi tiếp tục hoàn thiện quy trình, hướng tới các ca ghép thật sự trong tương lai".

Hy vọng mới cho người bệnh chờ ghép tạng

Theo thống kê của các tổ chức y tế, hàng chục nghìn người mắc bệnh thận mạn tính trên thế giới đang nằm trong danh sách chờ ghép. Riêng bệnh nhân nhóm máu O thường phải đợi thêm 2-4 năm so với các nhóm khác, và nhiều người không sống đủ lâu để được ghép.

Nếu được cấp phép thử nghiệm lâm sàng và chứng minh tính an toàn lâu dài, kỹ thuật chuyển đổi nhóm máu này có thể tạo ra nguồn tạng hiến "phổ thông", giúp các bác sĩ linh hoạt hơn khi phân bổ nội tạng và giảm đáng kể tỉ lệ tử vong trên danh sách chờ.

"Công nghệ này mở ra một hướng đi hoàn toàn mới cho y học cấy ghép", nhóm nghiên cứu nhấn mạnh trong báo cáo. "Thay vì thay đổi cơ thể người bệnh, chúng ta có thể 'dạy' cơ quan hiến tặng thích nghi với người nhận".