Cơ hội tiếp cận chương trình nghiên cứu hơn 95 tỉ euro cho giới khoa học Việt Nam

Sáng 31-10, tại Đại học Quốc gia TP.HCM, hội thảo quốc tế "Chương trình Horizon Europe: Cơ hội tài trợ và hợp tác với các viện nghiên cứu EU" đã diễn ra với sự tham dự của nhiều giảng viên, nhà nghiên cứu, chuyên gia và đại diện các tổ chức khoa học - công nghệ thuộc Đại học Quốc gia TP.HCM.

Sự kiện do Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam tổ chức, nhằm giới thiệu chương trình tài trợ nghiên cứu quy mô toàn cầu Horizon Europe cùng các công cụ hỗ trợ nhà khoa học khu vực ASEAN thông qua mạng lưới EURAXESS.

Bà Leonie Nagarajan - đại diện EURAXESS toàn cầu khu vực ASEAN - nhấn mạnh Horizon Europe là chương trình tài trợ nghiên cứu và đổi mới lớn nhất thế giới với ngân sách hơn 95,5 tỉ euro giai đoạn 2021-2027.

Mục tiêu của chương trình là thúc đẩy các dự án mang tính đột phá về khoa học, công nghệ và môi trường, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế giữa các nhà nghiên cứu trong và ngoài châu Âu.

"Chúng tôi muốn tạo ra những cầu nối để các ý tưởng, nhân lực và nguồn lực cùng hội tụ, góp phần giải quyết những thách thức toàn cầu, từ biến đổi khí hậu, năng lượng sạch cho tới chuyển đổi số", bà nói.

Chương trình Horizon Europe được chia làm ba trụ cột. Một trụ cột hỗ trợ khoa học xuất sắc thông qua các học bổng Marie Skłodowska-Curie Actions (MSCA) và Quỹ ERC (European Research Council), còn trụ cột thứ hai tập trung tài trợ các dự án hợp tác quy mô lớn theo 6 nhóm chủ đề (y tế, công nghiệp số, năng lượng, giao thông, môi trường, văn hóa - xã hội, an ninh).

Đặc biệt, các dự án trong trụ cột thứ hai có thể mời đối tác ngoài EU tham gia và nhận tài trợ trực tiếp nếu đáp ứng tiêu chí của liên danh nghiên cứu quốc tế. Mỗi dự án thường có quy mô 4-15 triệu euro, thời gian triển khai khoảng 3 năm, với mức tài trợ tối đa 100% chi phí cho các tổ chức phi lợi nhuận.

Thống kê từ EURAXESS cho thấy, đến nay Việt Nam đã có 26 lượt tham gia Horizon Europe, trong đó 15 dự án thuộc MSCA và 11 dự án thuộc trụ cột 2, đạt tỉ lệ thành công 17,21%. 

Nhiều đơn vị như Đại học Cần Thơ, Trường đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM), Học viện Nông nghiệp Việt Nam hay Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên đã hiện diện trong các dự án về nông nghiệp bền vững, biến đổi khí hậu và công nghệ thực phẩm.

"Đây là nền tảng quý giá để Việt Nam mở rộng vị thế trong mạng lưới nghiên cứu toàn cầu", bà Leonie đánh giá.

Phát biểu tại hội thảo, ông Trevor O'Regan, Trưởng nhóm dự án EU - Vietnam Cooperation Facility, cho biết Liên minh châu Âu đánh giá cao năng lực và đóng góp của đội ngũ khoa học Việt Nam trong các dự án hợp tác thời gian qua. Các nhà nghiên cứu Việt Nam đã và đang tham gia tích cực vào nhiều đề tài cùng đối tác châu Âu, mang lại những kết quả đáng ghi nhận.

Hiện EU mong muốn mở rộng hơn nữa các cơ chế hợp tác và hỗ trợ tài chính để giúp các nhóm nghiên cứu Việt Nam phát triển. 

Theo ông, với ngân sách gần 100 tỉ euro của Horizon Europe dành cho các lĩnh vực khoa học, công nghệ và môi trường, cơ hội dành cho Việt Nam là rất lớn, vấn đề là chúng ta chủ động tìm kiếm và kết nối đúng hướng.

Cũng tại sự kiện, ông Hoàng Hữu Hạnh - Phó cục trưởng Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) - cũng khẳng định Việt Nam đang hướng tới những mô hình hợp tác nghiên cứu bài bản hơn với EU, nhằm tận dụng nguồn lực, chuẩn mực quản trị và hệ sinh thái tài trợ quốc tế trong phát triển khoa học, công nghệ.

Cả hai bên đều chia sẻ mục tiêu chung là kết nối con người, ý tưởng và nguồn lực, đưa thêm tri thức và sáng tạo vào những chương trình nghiên cứu chung giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu.