'Chuyện lạ' ở Huế: Uống xong chai nước, trả vỏ chai nhận tiền mặt

Ngày 16-9, Trường đại học Khoa học (Đại học Huế) cho biết vừa phối hợp với Dự án "Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam" (do WWF - Na Uy tài trợ thông qua Tổ chức Quốc tế về bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam và được UBND TP Huế tiếp nhận) thí điểm đặt hệ thống đặt cọc - hoàn cho chai nhựa và vỏ lon nước tại khuôn viên trường.

Theo đó khi mua nước uống đóng chai trong chương trình, người tiêu dùng trả thêm 1.000 đồng tiền cọc và sẽ nhận lại khi đem vỏ trả tại máy hoàn vỏ. Ngoài tiền cọc, người tham gia còn nhận thêm 100 đồng tiền "bán ve chai".

Máy hoàn vỏ đầu tiên được đặt tại Trường đại học Khoa học Huế, do Công ty TNHH Botol Việt Nam phát triển. Máy chấp nhận cả chai, lon ngoài chương trình, tuy nhiên trường hợp này người dùng chỉ nhận tiền phế liệu.

Dự kiến từ ngày 20-9, Huế sẽ có thêm một máy hoàn vỏ nữa đặt tại chung cư Nera Garden.

Hệ thống đặt cọc - hoàn trả vỏ lon, chai nhựa vốn đã phổ biến tại hơn 40 quốc gia, trong đó Na Uy đạt tỉ lệ thu hồi 92,3% lon nhôm và chai nhựa. Singapore cũng sẽ thử nghiệm mô hình này từ năm 2026, với mức đặt cọc 10 cent (khoảng 2.000 đồng).

Theo Đại sứ quán Na Uy, chai nhựa và lon nhôm hiện chiếm tới 98% bao bì đồ uống dùng một lần tại Việt Nam, nhưng tỉ lệ thu gom mới chỉ đạt khoảng 50%. Nếu áp dụng mức tiền cọc 1.000 - 2.000 đồng, tỉ lệ này có thể tăng lên 80 - 90%, giúp giảm 265.000 tấn CO₂ mỗi năm và hạn chế rác thải nhựa ra đại dương.

Mô hình thí điểm tại Huế nằm trong dự án "Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam". Kết quả từ Huế sẽ là cơ sở để nhân rộng mô hình trên cả nước, hướng đến một hệ thống phân loại rác hiệu quả và cộng đồng tiêu dùng xanh hơn.