Chuyên gia Ukraine cảnh báo 'thảm họa chiến lược' ở Zaporizhzhia

Một số chuyên gia lo ngại đợt tiến công mới của Nga tại tỉnh Zaporizhzhia có thể chọc thủng phòng tuyến Ukraine, gây nguy cơ thảm họa chiến lược.

Bộ Quốc phòng Nga ngày 16/11 thông báo kiểm soát khu dân cư Rovnopolye ở đông bắc tỉnh Zaporizhzhia và đột phá 5 km qua phòng tuyến của Ukraine trong khu vực. Ngoài ra, các đơn vị Nga còn giành được Malaya Tokmachka, ngôi làng được ví như bàn đạp trong chiến dịch phản công quy mô lớn của Ukraine hồi mùa hè năm 2023.

Bộ tư lệnh Tác chiến miền Nam trực thuộc lục quân Ukraine tuần trước tuyên bố rút quân khỏi các vị trí gần 5 khu dân cư ở tỉnh Zaporizhzhia, gồm Novouspenivske, Nove, Okhotnyche, Uspenivka và Novomykolaivka, nhằm bảo toàn mạng sống binh sĩ khi tình hình khó khăn.

Tổng tư lệnh quân đội Ukraine Oleksandr Syrsky sau đó thừa nhận lực lượng Nga đã giành được ba khu dân cư tại Zaporizhzhia, song không nêu tên cụ thể. Ông thêm rằng diễn biến mặt trận gần Oleksandrivka và Huliaipole "đang xấu đi nghiêm trọng".

Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), có trụ sở tại Mỹ, nhận định tình hình của lực lượng Ukraine trên mặt trận Huliaipole đang rất nguy cấp, khi Nga tiếp tục tiến quân và duy trì những đợt tấn công bổ sung. Những bước tiến gần đây giúp lực lượng Nga kiểm soát vị trí cách Huliaipole khoảng 8 km về phía đông bắc, cùng một khu vực khác cách thành phố 4 km về phía đông.

"Nga cố gắng cô lập Huliaipole từ phía đông bắc, có thể nhằm hỗ trợ nỗ lực tấn công thành phố từ phía đông. Video công bố ngày 15 và 16/11 cho thấy Nga đã kiểm soát khu dân cư Rovnopolye, đông bắc Huliaipole, đồng thời tiến dọc theo tuyến cao tốc nối thành phố này với khu dân cư Malinovka", ISW cho hay.

Đại tá Vladyslav Voloshyn, phát ngôn viên Bộ tư lệnh Tác chiến miền Nam của quân đội Ukraine, cho rằng những bước tiến gần đây của Nga đe dọa cắt đứt Huliaipole khỏi các tuyến cao tốc.

Serhy Beskrestnov, chuyên gia tác chiến điện tử Ukraine, cho biết các đơn vị Nga trên mặt trận Huliaipole bắt đầu dùng thiết bị bay không người lái (drone) và bom lượn dẫn đường để tập kích những vị trí Ukraine nằm cách tiền tuyến 10-12 km, buộc đối phương lùi sâu hơn về phía hậu phương.

"Lực lượng Ukraine di chuyển khó khăn ở khu vực này. Các binh sĩ có thiết bị chuyên dụng để phát hiện drone góc nhìn thứ nhất (FPV) thông thường, nhưng không thể dò tìm được drone cáp quang với tầm bay tới 20 km", Beskrestnov cho hay.

Cục diện chiến sự tại tỉnh Zaporizhzhia tính tới ngày 18/11. Đồ họa: ISW

Sau khi kiểm soát làng Malaya Tokmachka, các đơn vị Nga bắt đầu tấn công khu vực phía đông nam và phía tây thành phố Orekhov, nơi tập kết lực lượng phản công chủ lực của Ukraine tại tỉnh Zaporizhizhia hồi năm 2023.

Phát ngôn viên một lữ đoàn Ukraine tại mặt trận này tiết lộ Nga sử dụng triệt để drone và pháo binh để tập kích, buộc họ rút khỏi các vị trí thuận lợi.

"Lính Nga dùng xe máy, xe địa hình, ôtô lắp lưới chống drone và hệ thống tác chiến điện tử, di chuyển dọc theo các rặng cây để tránh bị drone trinh sát phát hiện. Họ có thể sẽ dùng phương tiện cơ giới hạng nặng vào mùa đông do những loại xe khác không thể vượt qua khu vực này", một quân nhân Ukraine cho hay.

Quan chức giấu tên thuộc Tổng cục Tình báo Quốc phòng Ukraine (GUR) nói rằng Nga thường điều các nhóm xung kích gồm 2-3 người xâm nhập phòng tuyến đối phương. "Họ dường như đang cố gắng tiếp cận khu vực cho phép đặt thành phố Zaporizhzhia trong tầm pháo binh", người này cho biết.

Những bước tiến của Nga tại tỉnh Zaporizhzhia khiến nhiều chuyên gia Ukraine lo ngại nguy cơ sụp đổ phòng tuyến.

Serhii Sternenko, nhà hoạt động có 1,5 triệu lượt theo dõi trên YouTube và đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực phát triển UAV của Ukraine, cảnh báo rằng diễn biến ở Zaporizhzhia có thể dẫn tới "thảm họa quy mô cấp chiến lược" đối với Ukraine.

Anna Kalozhna, phóng viên chiến trường Ukraine, mô tả tình hình của lực lượng nước này ở tỉnh Zaporizhzhia là "thảm khốc". Một chỉ huy Ukraine cho biết đơn vị của ông đã mất nhiều binh sĩ sau các trận giao tranh và không còn nhân sự để phòng thủ, khiến phòng tuyến của họ trên trục Orekhov - Huliaipole sụp đổ.

Binh sĩ Ukraine tại thao trường gần tiền tuyến ở tỉnh Zaporizhzhia ngày 5/11. Ảnh: Reuters

"Tại mặt trận Novopavlovka ở tây bắc Orekhov, lính Nga đã hai lần lái xe tiến vào sâu 10 km trong hậu tuyến Ukraine. Họ đã đưa 50-100 quân tới làng Novopavlovka. Đây là chuyện nằm mơ cũng không thấy vào đầu năm nay, nhưng giờ những hoạt động như vậy diễn ra ngày càng thường xuyên", Kalozhna nói.

Kalozhna kêu gọi quân đội Ukraine ngừng rải quân đi khắp các mặt trận để ngăn những mũi tiến công của Nga, thay vào đó là củng cố công sự để cố thủ và điều động nhân sự bổ sung cho các lữ đoàn. "Tôi không biết liệu đã quá muộn để làm điều này hay chưa", cô nói.

Sternenko cũng bày tỏ bi quan về cách quân đội Ukraine phòng thủ. "Nếu họ không thay đổi, xe tăng Nga tiến vào thành phố Zaporizhzhia hay Dnipro chỉ còn là vấn đề thời gian. Mạng lưới phòng tuyến của Ukraine đang sụp đổ trong sự im lặng ngột ngạt", chuyên gia này cho hay.

Nguyễn Tiến (Theo UA Wire, AP, Reuters)